Algemeen deel van de Nota van toelichting van Stb. 2023, 88

2.1Artikelen 4 en 5 van de markttoezichtverordening

De artikelen zoals opgenomen in het Bouwbesluit en het Bbl door middel van voorliggend besluit verbieden dat een (bouw)product in de handel genomen wordt in strijd met artikel 4, eerste lid, van de markttoezichtverordening, dat een marktdeelnemer, als bedoeld in artikel 3, onderdeel 12, van de markttoezichtverordening, ten aanzien van een (bouw)product in strijd handelt met artikel 4, derde en vierde lid, van de markttoezichtverordening en dat een gemachtigde als bedoeld in artikel 4, tweede lid, onder c, van de markttoezichtverordening ten aanzien van een (bouw)product in strijd handelt met artikel 5, tweede lid van de markttoezichtverordening.

Artikel 4 van de markttoezichtverordening bepaalt dat (bouw)producten alleen in de handel mogen worden gebracht als een in de Europese Unie gevestigde marktdeelnemer de beschikking heeft over de voor dat product vereiste documentatie en die deze documentatie heeft gecontroleerd (derde lid, onder a). In geval van bouwproducten gaat het dan om EU-conformiteitsverklaringen (CE-markering) en prestatieverklaringen.

Daarnaast dient de marktdeelnemer, indien een markttoezichtautoriteit een met redenen omkleed verzoek daartoe indient, informatie en documentatie om de EU-conformiteit van het product aan te tonen (artikel 4, derde lid, onderdeel b) te verstrekken in een taal die de markttoezichtautoriteit gemakkelijk kan begrijpen, de markttoezichtautoriteiten te informeren als hij redenen heeft om aan te nemen dat een product in kwestie een risico vormt (derde lid, onderdeel c) en mee te werken met de markttoezichtautoriteiten (derde lid, onderdeel d). De markttoezichtautoriteit voor de Woningwet, en daarmee het Bouwbesluit en Bbl, is de Inspectie Leefomgeving en Transport (hierna: ILT), zoals toegelicht in hoofdstuk 3 van deze nota van toelichting.

Artikel 4 van de markttoezichtverordening is gericht tot de in het tweede lid bedoelde marktdeelnemers, te weten: in de Europese Unie gevestigde fabrikanten, importeurs, gemachtigden of fulfilmentdienstverleners. De «fulfilmentdienstverlener» is als nieuwe marktdeelnemer opgenomen in de markttoezichtverordening en is gedefinieerd als «een natuurlijke persoon of rechtspersoon die in het kader van een handelsactiviteit ten minste twee van de volgende diensten aanbiedt: opslag, verpakking, adressering en verzending zonder eigenaar te zijn van de producten, met uitzondering van postdiensten, pakketbezorgdiensten en andere postdiensten of vrachtvervoersdiensten».

Artikel 5 van de markttoezichtverordening bepaalt dat een fabrikant een gemachtigde aanwijst om de in artikel 4, derde lid, genoemde taken te vervullen. Dit naast de taken welke reeds in de verordening bouwproducten aan de gemachtigde zijn toegewezen. De gemachtigde moet op verzoek aan de markttoezichthouder een kopie van het mandaat kunnen overleggen (artikel 5, tweede lid).

2.2Artikel 7 van de markttoezichtverordening

De artikelen zoals opgenomen in het Bouwbesluit en het Bbl met voorliggend besluit verbieden eveneens dat een marktdeelnemer als bedoeld in artikel 3, onderdeel 12, van de markttoezichtverordening met betrekking tot een (bouw)product in strijd handelt met artikel 7, eerste lid, van de markttoezichtverordening en een aanbieder van diensten van de informatiemaatschappij ten aanzien van een (bouw)product in strijd handelt met artikel 7, tweede lid, van de markttoezichtverordening.

Het eerste lid van artikel 7 van de markttoezichtverordening bepaalt dat marktdeelnemers dienen samen te werken met de markttoezichtautoriteiten bij het nemen van maatregelen voor het wegnemen of beperken van de risico’s die veroorzaakt worden door producten die marktdeelnemers op de markt aanbieden.

Artikel 7, tweede lid, richt zich tot aanbieders van diensten van de informatiemaatschappij. Dat zijn aanbieders van «elke dienst van de informatiemaatschappij, dat wil zeggen elke dienst die gewoonlijk tegen vergoeding, langs elektronische weg, op afstand en op individueel verzoek van een afnemer wordt verricht»⁶ . Van hen wordt vereist dat ze, op verzoek en in specifieke gevallen, samenwerken met de markttoezichtautoriteit om de risico’s van een bepaald (bouw)product dat via hen online te koop werd of wordt aangeboden weg te nemen of, als dat niet mogelijk is, te beperken.

⁶ De verordening markttoezicht, artikel 3, onder 14, verwijst voor de definitie van diensten van de informatiemaatschappij naar Verordening (EU) 2015/1535 van het Europees Parlement en de Raad van 9 september 2015 betreffende een informatieprocedure op het gebied van technische voorschriften en regels betreffende de diensten van de informatiemaatschappij. De tussen haakjes geplaatste definitie is afkomstig uit artikel 1, onder 1, punt b, van die laatstgenoemde verordening.

3.1Algemene wet bestuursrecht

De markttoezichtverordening markttoezicht bevat in de artikelen 4 en 5 eisen ten behoeve van toezicht en handhaving. In artikel 4, derde lid, onder b, en artikel 7 van de markttoezichtverordening is bepaald dat een marktdeelnemer of aanbieder van diensten van de informatiemaatschappij medewerking moet verlenen aan de markttoezichtautoriteit en op verzoek informatie of documentatie moet overleggen. Deze bepaling overlapt met de in artikel 5:20 van de Algemene wet bestuursrecht (hierna: Awb) opgenomen verplichting om medewerking te verlenen aan toezichthouders. Ook voorziet artikel 5:17 van de Awb in de bevoegdheid van de toezichthouder om inzage te vorderen in zakelijke gegevens en bescheiden. De bepalingen in de markttoezichtverordening zijn echter specifieker en breder dan de bepalingen in de Awb. Zo vereist artikel 7 dat marktdeelnemers en aanbieders van diensten van de informatiemaatschappij actief handelen om risico’s te beperken, waarbij ze samenwerken met de markttoezichtautoriteit. Daarnaast vereist artikel 4, derde lid, onder b, van de markttoezichtverordening dat de daar bedoelde marktdeelnemer niet alleen op verzoek gegevens en bescheiden overlegt, maar ook aantoont dat is voldaan aan de vereisten van conformiteit voor een specifiek product. Bovendien moet de documentatie in een voor de markttoezichtautoriteit gemakkelijk te begrijpen taal worden aangeleverd. Omdat de bepalingen in de markttoezichtverordening verder strekken en specifieker zijn dan de Awb-bepalingen, zijn de hieruit voortvloeiende verboden als zelfstandige verboden opgenomen in het Bouwbesluit en Bbl.

3.2Woningwet

In het wetsvoorstel⁷ dat de basis vormt voor het onderhavige besluit wordt onder andere de Woningwet aangepast. In de Woningwet wordt de grondslag voor de uitwerking in het Bouwbesluit en het Bbl aangevuld en worden definities opgenomen uit de markttoezichtverordening. Daarnaast is het toezicht en de handhaving op de markttoezichtverordening geregeld in de Woningwet.

Artikel 2.20 van het wetsvoorstel

7.1Handhavings- en uitvoeringstoets ILT

De ILT heeft een uitvoeringstoets uitgevoerd met betrekking tot het besluit. De ILT heeft hierbij enkele suggesties gedaan voor het verduidelijken van de bepalingen in dit besluit, welke zijn verwerkt. Daarnaast is naar voren gekomen dat er kosten voortvloeien uit de nieuwe taken van de ILT op het punt van toezicht en handhaving ten gevolge van de inwerkingtreding van de markttoezichtverordening. Voor een verdere toelichting op de kosten wordt verwezen naar paragraaf 5.

7.2Overige consultaties, adviezen, voorhang en notificatie

Dit besluit is niet openbaar geconsulteerd, omdat de markttoezichtverordening directe werking heeft en er geen ruimte is voor Nederland als lidstaat om er een andere invulling aan te geven. Een consultatie zou dus niet tot een wijziging van het besluit kunnen leiden. Consultatie van decentrale overheden heeft niet plaatsgevonden, omdat het besluit geen effect heeft voor gemeenten, provincies of waterschappen.

Daarnaast is geen advies gevraagd aan adviesorganen, waaronder het Adviescollege Toetsing Regeldruk (ATR). Dit conform artikel 1:7, eerste lid, van de Awb en de Aanwijzingen voor de regelgeving in geval van één-op-één-uitvoering van Europese verplichtingen.

Het besluit is vanwege het Europeesrechtelijke karakter evenmin ter voorhang aangeboden bij de Eerste en Tweede Kamer (conform artikel 1:8 Awb).

Tot slot geldt voor de technische notificatie op grond van de Richtlijn (EU) 2015/1535 van het Europees Parlement en de Raad van 9 september 2015 betreffende een informatieprocedure op het gebied van technische voorschriften en regels betreffende de diensten van de informatiemaatschappij, dat technische notificatie van uitvoering van EU-verplichtingen niet nodig is (artikel 7 van die richtlijn).